Ballet classique khmer "Preah Chinvong" // របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរ "ព្រះជិនវង្ស"

Khmer en scène // Ballet classique khmer "Preah Chinvong" 

Légende bouddhiste aussi connue que le Ramayana indien pour les Cambodgiens, la légende de Preah Chinvong regroupe plusieurs extraits et histoires qui s’inspirent de la vie du Bouddha. 

L'histoire commence au moment où le prince Preah Chinvong s’incline pour faire ses adieux au sage et ermite qui lui a enseigné la magie. Ce dernier lui offre une épée pour l'accompagner dans son long voyage. Chinvong, après des jours de marche, s'endort. Lorsqu'il se réveille, l'épée royale a disparu... En suivant les traces d'animaux sur le sol, il trouve un singe doré, sans vie. Il lui porte secours et le ramène à la vie, et le singe, reconnaissant, demande à le servir. Il raconte alors au prince Preah Chinvong comment il a perdu l'épée. Cadeau du grand ermite, Preah Chinvong la considérait comme l’équivalent de sa propre vie. Il se met alors en route pour la retrouver, jusqu’à ce qu’il rencontre deux jeunes femmes: Neang Anchan Chitr et Neang Marady. Il élabore alors un stratagème, demandant au singe doré de se transformer afin de les tromper. Neang Marady se lance alors à la poursuite du singe pour le capturer, mais finit par se perdre en chemin. Elle arrive finalement là où Preah Chinvong l’attendait. Tous deux se retrouvent et s’attirent alors. Preah Chinvong appelle le singe doré pour servir d'intermédiaire avec Neang Marady, à qui il demande de lui rapporter l’épée, saisie par son père, le roi des géants. Les deux princesses emmènent alors le petit singe chez leur père pour lui demander de le garder... avec pour pour but de reprendre l'épéé. 

Une performance réalisée sous la direction de Mme Soth Somaly, en collaboration avec un orchestre pinpeat. Plus de 30 personnes sont mobilisées pour cette représentation (danseurs, musiciens, maquilleuses et costumiers confondus).

Née dans une famille de danseuses du ballet royal – sa mère et sa grand-mère étaient toutes deux professeurs de danse lors des règnes des rois Sisowath et Norodom - Soth Somaly a pratiqué la danse royale au Palais avec la reine Sisowath Monivong Kosomak Nayarath Sereyvathana. Elle fut Directrice du Ballet Royal lors de ses représentations à l'international, ainsi que chorégraphe des représentations des Nuits d'Angkor et professeurs de danse à l'Université Royale des Beaux-Arts. Elle a été faite Chevalière des Arts et des Lettres en 2018 par S.E. Mme Eva Nguyen Binh, alors ambassadrice de France au Cambodge. Au Ministère de la Culture depuis plus de 40 ans, elle est engagée aujourd'hui auprès du Khmer Art Dance Group (ACK) pour lequel elle donne conseils et formations aux enfants cambodgiens vivant en France, afin que ceux-ci puissent mieux comprendre les arts cambodgiens. 

---

ខ្មែរនៅលើឆាក // របាំក្បាច់បុរាណខ្មែរ "ព្រះជិនវង្ស"

រឿងព្រេងនិទានព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលត្រូវគេស្គាល់ច្រើន ដូចជារឿងរាមាយណៈរបស់ឥណ្ឌា សម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរ រឿងព្រេងព្រះជិនវង្សបានចងក្រងរួមបញ្ចូលនូវសម្រង់រឿងរ៉ាវជាច្រើន និងបែបប្រវត្តិសាស្ត្រដែលដកស្រង់ពីជីវិតរបស់ព្រះពុទ្ធ។

ល្ខោនព្រះរាជទ្រព្យ "រឿងព្រះជិនវង្ស" ថ្លែងពីកាលណោះព្រះជិនវង្សបានបង្គំលាមហាឥសីត្រលប់ទៅព្រះនគរវិញ ដោយដំណើរវែងឆ្ងាយ ទ្រង់ក៏សម្រាកនៅតាមផ្លូវ នៅពេលតើនមកវិញពុំឃើញព្រះខ័ន ឃើញតែស្នាមសត្វ ទ្រង់ក៏យាង ទៅតាមស្នាមសត្វនោះ។ លុះទៅដល់ក៏ប្រទះសត្វស្វាកេសរ ដេកស្លាប់ក៏ជួយប្រោសអោយរួចជីវិតឡើងវិញ ស្វាសបានរស់រានមកវិញ ក៏សុំថ្វាយខ្លួនជាសេនា ហើយបានប្រាប់ពីហេតុការណ៍ទាំងអស់ដល់ព្រះជិនវង្ស។ ព្រះខ័ននោះជាអំណោយ អំពីមហាឥសី ទុកស្មើរដូចជីវិតខ្លួន ទ្រង់បានធ្វើដំណើរតាមរក រហូតបានប្រទះជួបនាងអញ្ជ័នចិត្រ និងនាងមារតី ក៏រកឧបាយឱ្យស្វាកេសរកាឡាខ្លួនជាស្វាតូចសស្អាត ចូលទៅបញ្ឆោតនាង។ នាងមារតីបានលដេញចាប់ស្ទាក់រហូតវង្វេង បានទៅជួបព្រះជិនវង្ស កន្លែងដែលកំពុងរង់ចាំ។ ទាំងពីរនាក់បានប្រតិព័ទ្ធនឹងគ្នា។ ព្រះជិនវង្សក៏ហៅស្វាសឲ្យទៅនាងមារតី រួចពឹងនាងឲ្យយកព្រះខ័នមកឲ្យវិញ។ ព្រះនាងអញ្ជ័នចិត្រ និងនាងមារតី បាននាំស្វាតូចនោះចូលទៅ គាល់សុំបិតារក្សាទុក។

នេះជាការសម្តែងមួយដែលរៀបចំឡើងក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកស្រី សុទ្ធ សុម៉ាលី ដោយសហការជាមួយវង់ភ្លេងពិណពាទ្យមួយ។ មានសិល្បករជាង៣០ នាក់ ដែលបានប្រមូលផ្តុំគ្នាដើម្បីការសម្តែងនេះ (អ្នករបាំ តន្ត្រីករ សិល្បករតុបតែងមុខ និងអ្នករចនាសំលៀកបំពាក់រួមបញ្ចូលគ្នា)។

កើតក្នុងគ្រួសារអ្នករាំរបាំព្រះរាជទ្រព្យ - ម្តាយនិងជីដូនរបស់លោស្រី ជាគ្រូបង្ហាត់របាំក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ និងនរោត្តម - លោកស្រី សុទ្ធ សុម៉ាលី បានហាត់របាំព្រះរាជទ្រព្យនៅព្រះបរមរាជវាំងជាមួយសម្ដេចព្រះមហាក្សត្រិយានី ស៊ីសុវត្ថិ មុនីវង្សកុសុមៈនារីរ័ត្នសិរីវឌ្ឍនា។ លោកស្រីជានាយិកាដឹកនាំរបាំព្រះរាជទ្រព្យក្នុងការសម្តែងលើឆាកអន្តរជាតិ ក៏ដូចជាអ្នករចនាក្បាច់រាំនៃការសម្តែងនានានៃរាត្រីអង្គរ និងជាសាស្ត្រាចារ្យរបាំនៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈផងដែរ។ លោកស្រីបានទទួលគ្រឿងឥស្សរិយយសថ្នាក់សេនា (Chevalière) ផ្នែកសិល្បៈនិងអក្សរសាស្ត្រ ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ដោយលោកជំទាវ Eva Nguyen Binh ដែលពេលនោះជាឯកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំងប្រចាំកម្ពុជា។ លោកស្រីធ្វើការនៅក្រសួងវប្បធម៌អស់រយៈពេលជាង៤០ ឆ្នាំមកហើយ ពេលនេះលោកស្រីបានចូលរួមជាមួយក្រុមរបាំសិល្បៈខ្មែរ (ACK) ដែលោកស្រីផ្តល់ជាដំបូន្មាន និងការបណ្តុះបណ្តាលដល់កុមារកម្ពុជាដែលរស់នៅប្រទេសបារាំង ដើម្បីឱ្យពួកគេយល់កាន់តែច្បាស់អំពីសិល្បៈខ្មែរ។

To purchase tickets online, you are required to sign up on our website. Sign up here >>